Die Geschichte der Zwerge

Nee, Sneeuwwitje komt er niet in voor, maar dit verhaal gaat wel over dwergen. Zwergsignale om precies te zijn. De laatste keer kwam ik nog een aantal seinen te kort en ik heb besloten gelijk maar even door te pakken.

“Oefening baart kunst” is een gezegde dat hier zeker op gaat. Heb ik eerder uit pure frustratie de soldeerbout wel eens (in gedachten) door de garage gesmeten, na een groot aantal verprutste leds en PCB’s gaat het nu zeer behoorlijk.

We zijn bezig te onderzoeken of we de PCB’s automatisch met leds kunnen laten “bestücken” (wat is hiervoor het Nederlandse woord?). Mocht dat lukken dan kunnen we de PCB’s ook aan anderen ter beschikking stellen. Dan is een bouwbeschrijving wel handig lijkt me, dus doe ik hier alvast een voorzet. Versie 0.1, zeg maar (sorry, beroeps deformatie 🤓).

Solderen

Dit is het gedeelte dat we anderen willen besparen. Ledjes bouwgrootte 0402, zijn 1 x 0,5 mm klein. En dan maakt het ook nog uit hoe je ze erop soldeert, want ze kennen een anode en kathode. Het tekentje onderop de led is voor mij ,zonder loep niet, te zien.

We beginnen met een kale PCB (print):

Zoals je ziet bergt deze 5 Signale. De leds erop solderen doe ik met behulp van soldeerpasta, een blokje hout en een pincet. De soldeerpasta wordt dun op de soldeereilandje op de PCB aangebracht. Met het pincet breng ik de led op z’n plek en houd het vast. Het blokje hout gebruik ik om de soldeerbout op te leggen. Met een hefboombeweging breng ik dan de punt van de bout tegen één kant van de led op een soldeereilandje. Als je de led niet vasthoudt, blijft het aan de bout plakken.

Zoals gezegd, oefening baart kunst. Als je het maar vaak genoeg oefent dan lukt het wel. En is dit het resultaat. Vijftien leds aan de ene en vijf leds aan de andere kant gesoldeerd.

PCB tot seinen

Nu moeten de seinen uit de PCB gehaald worden. Je kunt dat met een mesje doen, of een fijne frees. Ik heb het met een kniptangetje gedaan. Dan komt er geen kracht op de leds.

De PCB is gefreesd, maar voor ons doel met een te grote frees. De hoek tussen sein en mast moet veel scherper. Ook moet wat van de PCB aan de zijkant van de driehoek worden weg geschuurd. Bij deze serie is bovendien de mast nog iets te breed naar onze zin. Daar moet ook nog 2x 0,1 mm af. Bij de nieuwe versie is dit al aangepast.

Met een slijpschijfje en de frees (kan ook met een vijl) is dit aangepakt. Van links naar rechts zie je het sein zoals het uit de pcb is geknipt, na het bijwerken met een slijpschijfje, en tenslotte na het frezen.

Lichtdicht maken

Dit is een belangrijk onderdeel. Doe je dit niet, dan schijnen de lampen door elkaars gaten. Eerder plakte ik dunne zwartgeverfde reepjes karton tussen de leds. Nadeel is dat de achterste led dan toch naar voren blijft doorschijnen.

Sinds kort gebruik ik  Sugru. Dat is een rubberlijm. Ik smeer het gewoon op de pcb en strijk het dan af tot op led hoogte. Enig nadeel is dat bij deze actie onverbiddelijk alle halfbakken gesoldeerde leds weer loslaten. In dit geval konden 3 seinen de afvalbak in. Dat zal met industrieel gesoldeerde leds niet meer gebeuren, verwacht ik. Hoewel ik misschien ook nog een wat voorzichtigere techniek moet ontwikkelen.

Is alles goed gegaan, dan kan het kapje er gelijk op. De Sugru lijmt dat dan ook enigszins vast (het heeft niet veel te houden). Aan de onderkant heb ik de Sugru netjes glad aangedrukt, zodat daar geen licht doorschijnt.

Het kapje zelf is me kant en klaar geleverd door Han Lin. Zelf heb ik ze in 3d print gemaakt. Voor deze moet de soldering mooi vlak zijn uitgevoerd, en dat is bij mij niet altijd het geval. Bovendien moet ik eerlijk zeggen dat de messing modellen uit Zwitserland toch net iets mooier zijn. Dus die gebruik ik.

Draden solderen

We zijn nog aan het onderzoeken of we ergens 4-polige connectoren kunnen krijgen, waar je het sein zo insteekt. De seinen kunnen dan altijd van hun plek verwijderd worden. Handig als je op die plek aan het werk moet.

Voorlopig doe ik het op de ouderwetse manier met draden. Vier stuks moet eraan. Twee aan iedere kant van de mast. Niet zo spannend.

Afwerken

Om de montage in de plaat wat eenvoudiger te maken en om de draden te beschermen, wordt een styreen buisje van 5 mm ∅ (inwendig 3 mm) om het geheel geschoven en met 2-componenten lijm vastgezet.

De mast wordt zilvergrijs geverfd. De seinen zelf zijn vooraf gespoten, maar hier en daar zijn wat beschadigingen. Die worden ook bij gewerkt.

Nu hoeven de seinen alleen nog op de baan geplaatst te worden.

Zo, hier beëindig ik mijn lange feuilleton over de dwergseinen.

Volgend project is waarschijnlijk de wisselverwarming. We zullen zien.

Wordt vervolgd…