Handleiding Zwergbau

In dit artikel probeer ik stap voor stap te beschrijven hoe je een dwergsein bouwt.

Er is een verbeterde versie van deze handleiding beschikbaar voor download: klik

Benodigdheden

Heb je een setje van 5 seinen aangeschaft, dan tref je een aantal zaken (in vijfvoud) aan:

1. een print met 4 leds (3 aan de voorzijde en 1 an de achterzijde). Dit is het “skelet” van het sein.
2. een kapje, het model van het sein
3. een kokertje, voor de montage in de bodemplaat en versterking van de seinmast
4. drie weerstanden van 1kΩ.

Additioneel zijn nog een paar dingen nodig:

1. verf om het model te kleuren.
2. draden voor de aansluiting
3. lijm

Voor de bouw van het sein is een aantal gereedschappen nodig:

1. een soldeerbout, met een fijne punt
2. een vijl
3. wat (schilders)tape om het werkstuk tijdelijk vast te zetten
4. penseel

Op maat maken print

De prints zijn uit een grotere plaat geknipt en moeten worden bijgewerkt om goed in het kapje te passen. Het is verstandig dit te doen voordat je het kapje verft, dan kan dat ook niet beschadigen.

De kop van de print moet aan vier kanten worden bijgewerkt:

1. Aan de linkerkant verticaal bijwerken tot bijna tegen de leds
2. Hetzelfde aan de rechterkant.Wees voorzichtig dat je de leds niet beschadigd. Raak je ze dan ben je te ver. Rustig vijlen en steeds even passen in het kapje.
3. Ook van de schuine zijde mag een fractie af
4. Evenals van de bovenkant. Van zowel de schuine zijde als de bovenkant hoeft maar een fractie af. Haal je hier teveel weg, dan kan licht van achter naar voor lekken.

Tip: ik gebruik de Dremel met slijpschijf voor dit werk. Rustig de print recht tegen de vlakke schijf houden.

Wanneer de print in het kapje past kun je aan de onderzijde de afgeronde hoeken nog even recht vijlen.

Verven kapje

De kapjes kunnen nu geverfd worden. Omdat de verf tijd nodig heeft om te drogen en hard te worden kun je dit beter nu direct doen.

De kapjes zijn gemaakt met 3D print technologie. Hierbij wordt was gebruikt als ondersteuning van het plastic tijdens het printen. De was wordt wel verwijderd, maar laat toch een laagje achter, waarop verf niet goed hecht. De geleverde kapjes zijn daarom al schoongemaakt in de ultrasoonreiniger. Mocht de verf desondanks ergens niet goed houden, dan is het aan te raden het kapje nogmaals met lauw water en wat zeep goed schoon te maken.

Verven kan met het penseel of de airbrush. Maak ook de binnenkant zwart. We hebben geprobeerd de kapjes in zwart acryl te laten printen, maar zover is de technologie nog niet. het model is nog te klein/fijn voor dit materiaal. (Als je dan bedenkt dat we in 2014 deze kapjes helemaal nog niet konden printen…).

Ikzelf gebruik een airbrush en Vallejo verven. Eerst twee dunne lagen primer (73.603 RAL7021) en dan een laag verf (71.056 RAL7021). De kleur die ik gebruik is een donker grijs. Dat vind ik mooier dan (pik)zwart, omdat in het echt de kleur ook verschiet en lichter wordt.

Aan de achterzijde van het kapje is een pijl (naar links) aangebracht. Wanneer het zwart goed droog is wordt deze wit gemaakt met een penseel (en vaste hand) .

Bedrading

Terwijl de verf droogt gaan we door met het aanbrengen van de bedrading. Hiervoor zijn vier (4) draden nodig. Eén voor de gemeenschappelijke + en drie voor de lampen/seinbeelden. De bovenste led voor en de led achterop staan in serie en worden dus met dezelfde draad bediend.

Zowel aan voor- als achterzijde van de seinmast zijn 2 sporen aangebracht. Totaal 4 dus. Aan de voorzijde van het sein (de kant met de drie leds) het linkerspoor voor de led links onder. Het rechterspoor voor de led rechtsonder.
Aan de achterzijde is het linkerspoor voor de led boven en achter. Het rechterspoor is de gemeenschappelijke plus.

Aan ieder spoor wordt een draad gesoldeerd.

Tip: neem voor de plus draad een andere kleur en/of maak de draad duidelijk langer dan de andere drie. Dan vind je het later makkelijker weer terug.

Voor het solderen wat flux op de spoortjes te smeren. Het draaduiteinde eerst vertinnen. Let erop dat de draden elkaar niet raken en er geen soldeer verbinding tussen de sporen ontstaat.

Tip: plak het sein met wat schilderstape op een stevige ondergrond.

Om de soldering komt later het kokertje. Het kokertje komt in de bodemplaat. Soldeer je de draden dicht tegen de kop van het sein dan steekt het niet veel boven de grond. Soldeer je de draden laag, dan komt het sein hoger, mogelijk te hoog. Meet even na en bepaal waar ongeveer de draden aangesoldeerd moeten worden.

Aan de uiteinden van de min-draden kunnen nu de weerstanden worden gesoldeerd. (of je zet er één aan de plus, of je laat ze helemaal weg. Hangt af van hoe je ze verder aansluit)

Lijmen kokertje

Zijn de draden bevestigd dan kun je alles even testen met een 9-12v voeding (batterij) en een weerstand. Sluit de plus aan op de plus en verbind één voor één de andere draden via een weerstand aan de min. Als alles goed is lichten ze op.

De draden worden nu door het kokertje geschoven. Smeer de soldering nu dik in met lijm en schuif het kokertje erover. Het is de bedoeling dat de lijm het kokertje vult en de soldering verder verstevigt en isoleert. Ik gebruik hiervoor 2-componenten acryllijm. Lijm resten die aan de bovenzijde uitsteken verwijderen.

Laat de lijm goed drogen en zorg dat het sein mooi recht in het kokertje zit.

Tip: is er voldoende ruimte, schuif dan het kokertje eerst voorbij de soldering naar het sein. Breng de lijm aan en schuif het kokertje naar beneden. Aan de kant van het sein ontstaat dan geen geklodderd met lijm.

Afwerking

Nu kan het sein verder afgewerkt worden. Volgorde hangt af van hoe je dit wilt doen. De leds hebben in het kapje een klein beetje “overschijn” naar elkaar. Wanneer één led oplicht zie je dat een heel klein beetje terug in de andere. Dit is op verschillende manier te voorkomen.

1. Zet de leds niet te fel. Dit kun je als het goed is met je decoder instellen. Het zijn maar kleine seinen en ze hoeven de omgeving niet te verlichten.
2. Verf de ruimte tussen en de zijkanten van de leds zwart, of
3. Lijm dunne strookjes zwart materiaal (0,5 mm hoog) tussen de leds, of
4. Breng een laagje materiaal aan dat de ruimte om de leds helemaal opvult. Ikzelf gebruik hiervoor Sugru of Fimo-klei. Risico dat je hierbij loopt is dat je een led afwrijft.

De seinen zijn industrieel vervaardigt en redelijk constant van maatvoering. Hierdoor past het kapje zeer precies en is de hoeveelheid lekkend licht te verwaarlozen. Zeker wanneer de eerste aanbeveling wordt gevolgd. Het is dan alleen nog nodig de onderzijde van het sein af te dichten. Dit kan met wat Sugru, Fimo, stopverf, Putty of wat dan ook.

Vervolgens kan de mast worden geverfd. Ik maak deze altijd zinkgrijs, maar de eerlijkheid gebied me te zeggen dat het spul zo klein is dat je er nauwelijks iets van ziet.

Het kapje erop, met een minimaal beetje secondenlijm en het sein is klaar.

Montage

Op de plek waar het sein moet komen, boor je een gat van 4mm loodrecht in de plaat. Smeer een drupje houtlijm aan de buitenzijde van het kokertje en schuif het sein (draden eerst!) in het gat. Fixeer het sein in de juiste positie totdat de lijm droog is.

De draden aan de onderzijde kunnen nu verder aangesloten worden.

 

Veel succes!